back
NMB ad

सेयर बजार सट्टेबाजीमा चलायमान भईरहने अवस्थाले कहिँपनि पुर्याउँदैन !

Kumari bank ad

वर्तमान आर्थिक अवस्थाबारे कुरा गर्दा केहि सकारात्मक पक्षहरु छन् । समग्रमा बलियो उत्पादनमा आधारित अर्थतन्त्र भन्दा पनि कृत्रिम अर्थतन्त्रतिर मुलुक गईराखेकोले मलाई चिन्ता छ ।

अघिल्लो वर्षलाई आधार वर्ष मान्नु ठिक होईन

यो भनिरहँदा अघिल्लो वर्ष र अहिले चार महिनाको अबधिको तुलना आफैंमा तुलनायोग्य छैन । किनभने अघिल्लो वर्ष नाकाबन्दी र भूकम्पको प्रभाव थियो । अहिले ती सबै सामान्य भईसके र यो सामान्य वर्ष हो । कतिपय सूचक उत्साहप्रद छ र राजश्व बढ्यो, ब्यापार बढ्यो भनिएपनि यी सब कुराहरु हाम्रो आधार अघिल्लो वर्ष तुलनायोग्य होईन भन्ने कुरा बिर्सनु हूँदैन । अघिल्लो भन्दा पहिलेको वर्षको तुलनामा हेर्ने हो भने अहिलेको परिसूचकहरु सामान्यरुपमा वृद्धि भएका छन् ।

नयाँ कम्पनीका सेयर जारी भएका छैनन्

पुँजीबजार चलायमान छ । बैकहरु चलायमान छ । यो राम्रो हो । तर मेरो चिन्ता यदि हाम्रो उत्पादनमा सहयोग पुर्याउने र आर्थिक÷लगानी वृद्धि हुने भए यो अत्यन्तै सकारात्मक हुन्थ्यो । नयाँ कम्पनीका सेयर जारी भएका छैनन् ।

सेयर बजार माथि जानु कृत्रिम अर्थतन्त्र

पुरानै कम्पनीको उत्पादकत्व पनि बढेको होईन । सेयर बजार अघिल्लो वर्षको तुलनामा ५० प्रतिशत माथि जानु भनेको यो त कृत्रिम अर्थतन्त्र माथि जाने कुरा भयो । त्यसैले केहि सामान्य र केहि कृत्रिम कुराहरु छन् ।

मूल्यवृद्धि माथि नै गईरहेको छ

मूल्यवृद्धि अलि कम भनिएको छ । त्यो पनि अघिल्लो वर्ष बाह्इ कारण अलि बढि भएर अहिले अलि कम देखिएको हो । अघिल्लो वर्षसँग आधार वर्ष मानेर तुलना गरेर हुँदैन । यो पनि माथि नै गईरहेको छ । यसमा उत्साहित हुनुपर्ने कुराहरु देखिन्नन् ।

अर्थतन्त्रका सकारात्मक पाटा के हुन् त ?

सकारात्मक कुरा भनेको हामी असामान्य अवस्थाबाट सामान्य अवस्थामा आयौं । तुलना गर्दा अघिल्लो वर्ष असामान्य थियो । अहिले व्यापार बढ्ने, राजश्व उठ्ने कुरा सामान्य भएको छ । बैंकिङ प्रणालीमा बढि कर्जा प्रवाह भएको छ । मुद्रा स्फिति दर पनि केहि कम भएको छ । त्यो राम्रै कुरा हो ।

रोजगारी सिर्जना( निम्न क्षेत्रमा) पहिलो प्राथमिकतामा पार्नुपर्यो

हामीले बजेट नीति निर्माण गर्दा यो आर्थिक वर्षमा चार लाख कामका अवसर सिर्जना गर्छाै भनेका थियौं । त्यो कामको अवसर भनेको मूलतः पुननिर्माणमा अढाई लाख काम सिर्जना हुन्छन् भनेको हो । पर्यटनमा छिटो अगाडि बढ्न सक्ने र कृषिमै पनि ५० हजारभन्दा बढिलाई थप काम दिन सक्छौं भन्ने लागेको थियो ।

सेयर बजार सट्टेबाजीमा चलायमान भईरहने अवस्थाले कंहिपनि पुर्याउँदैन

अहिले कृषि र उर्जामा लगानी बढ्नु राम्रो कुरा हो । तर त्यसको बाबजुत बजेट पुनः निर्माणमा खर्च नहुने अवस्था, बैंकिङ प्रणालीको रकम फेरीपनि घरजग्गामा जाने अवस्था, फेरीपनि सेयर बजार सट्टेबाजीमा चलायमान भईरहने अवस्थाले हामीलाई कँहिपनि पुर्याउँदैन ।

अनुत्पादक जमिनमा मात्रै सट्टेबाजी गरेर के पाउनुहुन्छ ?

तपाईले अनुत्पादक जमिनमा मात्रै सट्टेबाजी गरेर के पाउनुहुन्छ ? यसले त राजश्व अलि बढि हुन्छ । केहि मानिसहरु धनी हुन्छन् । केहि रेष्टुराँहरु बढ्छन् । केहि उपभोग बढ्छ । सवारीसाधन र अन्य आयातमा वृद्धि हुन्छ । कंहि न कंहि बिदेशबाट कमाएको पैसा ल्याएर त्यो क्षतिपूर्ति तिर्नुपर्छ ।

वर्षमा ५ लाखलाई थप रोजगारी सिर्जना गर्ने कार्य पहिलो प्राथमिकतामा पर्नुपर्छ

हामीलाई वर्षमा ५ लाख थप श्रम सिर्जना गर्नुपर्छ । हामीले वर्षमा डेढलाख भन्दा बढिलाई रोजगारी सिर्जना गर्नै सक्दैनौं । तीन÷साँढे तीन लाख बाहिर जानैपर्छ । तिनलाई रोक्न कुरा पहिलो प्राथमिकतामा पर्नुपर्छ । व्यवसायिक÷आधुनिक कृषि प्रणाली, पर्यटन, पुननिर्माण र अरु निर्माण क्षेत्र जुन श्रम प्रधान क्षेत्र छ, त्यहाँ निजी र सरकारी साधनस्रोत लगाउनुपर्नैहुन्छ ।

निजी क्षेत्रलाई उर्जा प्रदान गर्न पनि पुँजीगत खर्च

अहिले जेठमै बजेट ल्याएको भनिएपनि सरकारी बजेट पास गर्न असार मसान्त नै कुर्नुपर्यो । अहिले पनि पहिलेजस्तै छ । साँढे १० खर्बको खर्चमध्ये साँढे ३ खर्ब त पुँजीगत लगानी छ । त्यसले पिकअप गर्यो भने निजी क्षेत्रलाई पनि उर्जा प्रदान गर्छ र निजी क्षेत्र अगाडि आउने हो ।

लगानी सट्टेबाजीमा मात्र होईन उत्पादनमूलक बन्नुपर्छ

राजनीतिक अस्थिरता, एक प्रकारको संबैधानिक अस्थिरता र लगानीको वातावरणलाई हामीले जहिले पनि खुम्च्याईराखेको छौं । त्यसले लगानीमा बाधा भईरहेको छ । लगानी बोर्डको बैठक बस्न सक्दैन । त्यहाँ एक दिन बसेर निर्णय गर्ने कार्य गर्दैनौं । निजी क्षेत्रको व्यवस्थापन पनि त्यति उत्साहप्रद छैन । जसले लगानी बढ्न नसक्दा रोजगारी र उत्पादन हुन सकेन । त्यसैले लगानी बढाउँदै रोजगारी बढाउनुपर्छ र त्यो लगानी सट्टेबाजीमा मात्र होईन उत्पादनमूलक बन्नुपर्छ ।

(राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्व उपाध्यक्ष समेत रहेका डा. खतिवडासँगको कुराकानीमा आधारित)

प्रकाशित मितिः २०७३ माघ १

वि.सं.२०७३ माघ १ शनिवार १५:०९ मा प्रकाशित

You can share this post!

आईपीओ निष्काशन गर्दै सिद्धि हाइड्रो, बिक्री प्रबन्धकमा सिटिजन्स क्यापिटल

आईपीओ निष्काशन गर्दै सिद्धि हाइड्रो, बिक्री प्रबन्धकमा सिटिजन्स क्यापिटल

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १६:२५

काठमाडौं । सिद्धि हाइड्रो कम्पनी लिमिटेडले आईपीओ निष्काशन गर्ने भएको...

राष्ट्रियसभाका उपाध्यक्ष अर्यालको राजीनामा   

राष्ट्रियसभाका उपाध्यक्ष अर्यालको राजीनामा   

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १६:१७

काठमाडौँ, १५ चैत : राष्ट्रियसभाका उपाध्यक्ष उर्मिला अर्यालले पदबाट राजीनामा...

हिमालमा हेलिकप्टरले बचाउँदै पर्यटकको ज्यान   

हिमालमा हेलिकप्टरले बचाउँदै पर्यटकको ज्यान   

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १६:००

सुवास दर्नाल सल्लेरी (सोलुखुम्बु), १५ चैत : गत आइतबार सगरमाथा...

नेप्सेमा एक कम्पनीको मूल्य समायोजन

नेप्सेमा एक कम्पनीको मूल्य समायोजन

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १५:५४

काठमाडौं । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)ले बिहीबार एक कम्पनीको मूल्य...

जिहो–नयाँ वर्ष २०८१, ‘वि स्मार्ट राइड स्मार्ट अफर’ सार्वजनिक

जिहो–नयाँ वर्ष २०८१, ‘वि स्मार्ट राइड स्मार्ट अफर’ सार्वजनिक

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १५:४८

काठमाडौं । CFMOTO र  ZEEHO   ब्राण्डको नेपालका लागि आधिकारीक वितरक...

दुई कम्पनीको सेयरमा नकरात्मक सर्किट, प्रतिकित्ता कुनको कति घट्यो ?

दुई कम्पनीको सेयरमा नकरात्मक सर्किट, प्रतिकित्ता कुनको कति घट्यो ?

वि.सं.२०८० चैत १५ बिहीवार १५:२४

काठमाडौं । साताको अन्तिम कारोबार दिन सेयर बजारमा सुधार आएको...