काठमाडौ । नेपाल उद्योग परिसंघ (सीएनआई) ले गत वर्ष आर्थिक वृद्धिदर न्यून हुनु, रेमिटेन्समा गिरावट अनि सरकारले पुँजीगत खर्च गर्न नसकेका कारण अहिले एकाएक बजारमा तरलता अभाव देखिएको ठहर गरेको छ । गत वर्ष आर्थिक वृद्धिदर ०.७७ प्रतिशतमात्र हुँदा त्यसको प्रभाव अहिले देखिएको सीएनआईको भनाई छ ।
यसबाहेक गत वर्षदेखि नै वैदेशिक रोजगारीमा गिरावट आउँदा मुलुक भित्रिने पैसाको वृद्धिदर संकुचन भएको छ । यसबाहेक विकासनिर्माणका काम ठप्प प्रायः बन्दा सरकारी खातामा करिब साँढे दुई खर्ब रुपैयाँ होल्ड भएको छ । यसले बजारमा पैसा अभाव भएको परिसंघद्धारा जारी विज्ञप्तीमा उल्लेख छ ।
अनौपचारिक अर्थतन्त्र मौलाउँदा पनि औपचारिक क्षेत्रमा समस्या देखिएको परिसंघको भनाई छ । एसियाली विकास बैंकले गरेको एक अध्ययन अनुसार नेपालमा अनौपचारिक अर्थतन्त्रको आकार कुल जीडीपीको ४५ प्रतिशत पुगिसकेको छ । यसले पनि बैंकिङ च्यानलमा पैसा अभाव गर्न सहयोग पुर्याएको हो । कर्जाको माग उच्च हुनु, बैंक तथा वित्तीय संस्थाको चुक्ता पुँजी बढाउन सानाठूला दुवै थरीका लगानीकर्ताले बैंकबाट निक्षेप झिक्दा वा कर्जा लिंदा पनि बैंकमा लगानीयोग्य पैसा अभाव भएको सीएनआईको ठहर छ । भारु एक हजार र पाँच सय नोट प्रतिबन्धले पनि अर्थतन्त्रमा असर परेको छ ।
तरलता अभावले अर्थतन्त्रमा समस्या उत्पन्न गर्नेछ । रोजगारी घटाउने, उत्पादन घट्ने, आर्थिक वृद्धिदरमा संकुचन आउन सक्ने भएकाले हाल कायम ८०ः२० को सीसीडी रेसियोलाई ८५ः१५ बनाउन सुझाव दिइएको छ । यसैगरी, सीआरआर एक प्रतिशतसम्म घटाउन पनि सीएनआईले सुझाव दिएको छ । हाल सीआरआर वाणिज्य बैंकको ६, विकास बैंकको ५ र वित्त कम्पनीले ४ प्रतिशत कायम गर्नुपर्ने व्यवस्था छ । सरकारले पुँजीगत खर्च बढाउन सक्नुपर्नेमा पनि सीएनआईले जोड दिइएको छ ।
प्रकाशित मितिः २०७३ माघ १२
वि.सं.२०७३ माघ १२ बुधवार १७:४७ मा प्रकाशित
