काठमाडौं । नेपाल धितोपत्र बोर्डले असार १ गते ५१ कम्पनीको सेयर कारोबारमा इन्साइडरट्रेडिङ, कर्नरिङ, सर्कुलर कारोबार गरेर अस्वभाविक मूल्य बढाईयो भनेर भन्यो । एक महिना अध्ययन गरेपछि बोर्डले ५१ कम्पनीको सेयर मूल्य अस्वभाविक रुपमा ३०० % वा सो भन्दा बढी बढाइयो भनेर नाम सार्वजनिक गर्यो ।
बोर्डले नाम सार्वजनिक गरेको ६ वटा कम्पनी त सरकारी स्वामित्वमा रहेका कम्पनी छन् । त्यती मात्रै होइन जेठ ९ गते शतप्रतिशत हकप्रद सेयर निष्काशन गर्नको धितोपत्र बोर्डले नै अनुमति दिएको हाईड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेष्टमेन्ट एण्ड डेभलपमेन्ट कम्पनीको नाम समेत ५१ भित्रै रहेको छ ।
धितोपत्र बोर्डले नै हकप्रद निष्काशनको लागि योग्य ठानेर अनुमति दिएको कम्पनीलाई तीन साता बित्न नपाउँदै त्यही कम्पनीका लगानीकर्तालाई यो कम्पनीको कारोबारमा इन्साइडर ट्रेडिङ, सर्कुलर करोबार, कर्नरिङ गरेर अस्वभाविक मूल्य बढाईएको छ भन्दै विज्ञप्ति निकाल्यो । बोर्डले यो लगायतका कम्पनीको धितोपत्र सम्बन्धी कसूरका सम्बन्धमा समेत विस्तृृत अध्ययन कार्य अगाडि बढाइएको जानकारी गराएको छ ।
जुन कम्पनीलाई धितोपत्र बोर्डले हकप्रद सेयर निष्काशनको लागि जेठ ९ गते अनुमति दियो त्यी कम्पनीको सेयरमा कर्नरिङ, इन्साईडर ट्रेडिङ, सर्कुलर कारोबार भयो, ३०० प्रतिशत वा सो भन्दा बढी मूल्य बढाइयो भनेको छ । अहिले सबैको प्रश्न चाँही धितोपत्र बोर्डले यति सबै कुरा थाहा पाएर पनि कम्पनीलाई किन हकप्रद सेयर निष्काशन गर्न अनुमति दिएर हकप्रदको लोभमा सोझा लगानीकर्तालाई डुबायो भन्ने मात्रै रहेको छ । त्यही मात्रै होइन अहिले बोर्डले यी कम्पनीको बारेमा अध्ययन समेत सुरु गरेको भनेर लगानीकर्तालाई त्रसित बनाएको छ ।
बोर्डले लगानीकर्तलाई अत्याउने काम मात्रै गरेको छैन, आफू नियामक निकाय हो आफुले जे गरेपनि हुन्छ भनेर मईमत्ता भएर विज्ञप्ति निकाल्दा राखेको तथ्याङ सबै गलत साबित भएको छ । यो नै बोर्डले निकालेको विज्ञप्तिको निकै रमाइलो पक्ष हो । विज्ञप्तिमा आार्थिक वर्ष २०७७-०७८ को दोस्रो त्रैमासिक प्रतिवेदन बमोजिम कम्पनीको प्रतिसेयर आम्दानी, पिई रेसियो र नेटवर्थ राखियो भनेको छ ।
४ सय भन्दा बढी कम्पनीको नियमन गर्ने नियामक निकायले भनेको कुरा ठिकै होला भनेर सबैले पत्याए । त्यसको बिकल्प पनि छैन ।
तर हामीले बोर्डले नै जारी गरेको विज्ञप्तिमा केही शंका मान्दै कम्पनीको उक्त आवको दोस्रो त्रैमासको वित्तीय अवस्था र बोर्डले भनेको तथ्याङक दाँजेर हेर्यौ । कुनै पनि मिलेन छ ।
बोर्डले भने अनुसार हेर्ने हो भने कम्पनीको प्रतिसेयर आम्दानी ५ रुपैयाँ १६ पैसा देखाएको छ । त्यस्तै पिई रेसियो ८०.२३ र नेटवर्थ १०९ रुपैयाँ ५५ पैसा रहेको छ । यो हो धितोपत्र बोर्डको आधिकारीक दाबी । अब कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०७७-०७८ दोस्रो त्रैमासमा प्रकाशित गरेको वित्तीय प्रतिवेदन हेरौ नत कति रहेछ । कम्पनीले प्रकाशित गरेको वित्तीय प्रतिवेदन अनुसार उक्त अवधिमा प्रतिसेयर आम्दानी ५ रुपैयाँ १९ पैसा, पिई रेसियो ५३.३५ र नेटवर्थ १०९ रुपैयाँ १५ पैसा रहेको छ ।
यो हेर्दा धितोपत्र बोर्डले उल्लेख गरेको तथ्याङक र कम्पनीले प्रकाशित गरेको प्रतिवेदन मिलेको देखिदैन । कम्पनीको प्रतिवेदन र बोर्डले प्रस्तुत गरेको तथ्याङक हेर्दा कम्पनीको प्रति सेयर आम्दानी बोर्ड आफैले बढाईदिएको छ । पीई रेसियो २६.८८ बोर्डले नै घटाइदिएको छ । यस्तै नेटवर्थ भने बोर्डले १०९ रुपैयाँ १५ पैसालाई बढाएर १०९ रुपैयाँ ५५ पैसा पुर्याको छ ।
बोर्डले दोस्रो त्रैमासको प्रतिवेदन अनुसार उक्त तथ्याङक राखेको भनेर सबैलाई ढाँटेको छ । त्यसैले हामीले कतै बोर्डले तेस्रो त्रैमासको वित्तीय विवरणबाट प्रतिसेयर आम्दानी, पीई रेसियो, प्रतिसेयर नेटवर्थ राखेको हो की भनेर त्यो हेर्यौ ।
तेस्रो त्रैमासको वित्तीय प्रतिवेदन हेर्दा प्रतिसेयर आम्दानी बोर्डले विज्ञप्तिमा भने अनुसार नै मिल्यो । अर्थात ५ रुपैयाँ १६ पैसा छ भनेको थियो । हामीले पनि यहाँ त्यही नै भट्यौ । प्रतिसेयर आम्दानी त मिल्यो अब प्रति सेयर नेटवर्थ मिल्छ होला की मिल्दैन होला भन्ने प्रश्न मनमा उब्जियो । त्यसपछि प्रतिसेयर नेटवर्थ पनि हेर्यौ ।
धितोपत्र बोर्डले दोस्रो त्रैमासको भनेको नेटवर्थ र तेस्रो त्रैमासको प्रतिवेदनमा मेल खायो । अर्थात बोर्डले भनेको जस्तो दोस्रो त्रैमासमा होईन की तेस्रो त्रैमासमा चाँही कम्पनीको प्रतिसेयर नेटवर्थ १०९ रुपैयाँ ५५ पैसा रहेको पायौ । दोस्रो त्रैमासमा भनेको प्रतिसेयर आम्दानी र नेटवर्थ तेसो त्रैमासको प्रतिवेदनमा मिल्यो । त्यसपछि हामीले पीई रेसियो पनि तेस्रो त्रैमासको प्रतिवेदनसँग मिल्छ की भनेर हेर्न थाल्यो ।
बिडम्बना नै भनौ यो चाँही मिलेन । तेस्रो त्रैमासमा कम्पनीको पीई रेसियो ८१.७३ रहेछ । यो चाँही बोर्डले आफ्नै मनलाग्दी लेख्यो वा अरु कुनै कम्पनीको ल्याएर राखेको हो थाहा पाउन सकिएन । यसमा हेर्दा सामान्य लाग्ने तर बोर्डले गरेको अर्को कमजोरी के हो भने नेप्सेले हाईड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेष्टमेन्ट एण्ड डेभलपमेन्ट कम्पनीलाई इन्भेष्टमेन्ट सेक्टरमा राखेको छ भने बोर्डले विज्ञप्तिमा अन्य सेक्टरमा नै राखेको छ । बोर्डलाई अझै पनि हाईड्रोइलेक्ट्रिसिटी इन्भेष्टमेन्ट एण्ड डेभलपमेन्ट कम्पनी कुन सेक्टर अन्तर्गत छ भनेर जानकारी नभएको जस्तो देखिएको छ ।
वि.सं.२०७८ असार ४ शुक्रवार १८:४१ मा प्रकाशित
