काठमाडौ। कृषि क्षेत्रमा विभिन्न नाममा राज्यले ठूलो लगानी गरेको छ । सोचेजस्तो प्रतिफल त प्राप्त भएन नै, एउटा केराको बीउ ल्याउँदासम्म भन्सारमा मोटो रकम घुस खुवाउनुपर्ने अवस्थाका कारण कृषकहरु पीडित बनेका छन् ।
कृषि क्षेत्रमा अनुदान, प्राविधिक सहयोगलगायतमा राज्यले पछिल्ला दिनमा राम्रै लगानी गरेको छ । त्यसमध्ये खर्च गरिएको एउटा क्षेत्र केरा पनि हो । तरपनि अहिले नेपालमा उत्पादन हुने केराले तीन महिना पनि स्वदेशी बजार धान्दैन ।
केरा कृषक आफ्नै मिहिनेतबाट नयाँ–नयाँ प्रविधि र राम्रो प्रतिफल दिने केराको बीउ खोजिरहेका छन् । राज्य संयन्त्र सहयोगी नबन्दा दुःख खेप्नु, व्यहोर्नुपरेको गुनासो कृषकको छ । कैलाली, टीकापुर केरा उत्पादनका दृष्टिले निकै महत्वपूर्ण मानिन्छ । सयौं बिघा जमिनमा केराखेती गरिएको यहाँ राज्यले भने खासै सहयोग नगरेको उनीहरु बताउँछन् ।
३० वर्षदेखि टीकापुरमा केराखेती गरिरहेका कृषक रामबहादुर कुँवर पछिल्ला नयाँ प्रविधिबाट खेती गर्न सके ५० प्रतिशत बढी नाफा हुने बताउँछन् । आफ्नै लगानीमा नयाँ तथ्य पत्ता लगाइ नयाँ केराको बीउ ल्याएर थोपा सिँचाइमार्फत् केराखेती गरिरहेका कुँवर केराको बीउ ल्याउँदा पनि भन्सारमा घुस खुवाउनुपरेको गुनासो गर्छन् ।
थोपा सिँचाइ प्रविधि र जी नाइन केरालाई राज्यले स्वीकृति दिए केरा खेतीतर्फ कृषकको थप आकर्षण बढ्ने उनको विश्वास छ । युवा कृषक खेमबहादुर विकले पनि अहिले नयाँ प्रविधिबाट केराखेती गरेका छन् । परम्परागतभन्दा थोपा सिँचाइ प्रणालीबाट केराखेती गर्दा झन्डै ७० प्रतिशत लागत कम हुने भनाइ उनको छ ।
यो प्रविधिबाट तराईमामात्र होइन, पहाडमा पनि केराखेती गर्न सकिन्छ । केराको टिस्यू कल्चरलाई एउटा बिरुवादेखि अर्कोको दूरी ४ फिट कायम गरी मेसिनबाटै केराखेती गर्न सकिन्छ । यो प्रविधिमा केराको हरेक बोटमा पाइपमार्फत् फर्टिकल्चर र पानी हालिन्छ । कृषि आयाम संयोजक कुलप्रसाद तिवारी नेपालमा भित्रिएको एक वर्ष पनि नभएको यस प्रविधिबाट खेती गर्दा ५० प्रतिशतभन्दा बढी लागत कम हुने बताउँछन् । राज्यले व्यावसायिकरुपमा केराखेती गर्न सघाउने नीति बनाउँदै लगेको उनको भनाइ छ । न्यूजएग्रोबाट
प्रकाशित मितिः२०७४ भदौ २१
वि.सं.२०७४ भदौ २१ बुधवार १५:२४ मा प्रकाशित
