काठमाडौं । बेलुका साढे ७ देखि ८ बजेसम्म बढि बिजुलीको माग हुने गरेको छ । खाना पकाउन र बत्ती बाल्न बिजुलीको अत्याधिक प्रयोग हुने गरेकोले विजुलीको माघ बढेको हो । बेलुका आधा घन्टा सबैले एकै समयमा बिजुली प्रयोग गर्ने हुँदा पनि माग बढि हुदै आएको नेपाल विद्युत प्राधिकरणको भनाइ छ ।
बेलुकाको समयमा बढि बिजुली खपत हुने भएकाले जलाशययुक्त आयोजना सञ्चालन र उद्योगको बिजुली कटौती गर्नुपरेको छ ।’ विद्युत प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङ भन्छन्र्–’बेलुकाको माग धान्न थप दुई सय मेगावाट बिजुली चाहिन्छ । त्यही माग धान्न कुलेखानी जस्ता जलाशययुक्त आयोजना चलाउन गरिएको र उद्योगको बिजुली कटौती गर्नुपरेको हो।’
बेलुका बिजुलीको माग बढेर व्यवस्थापन गर्न समस्या भएपछि प्राधिकरणले बेलुका उद्योग सञ्चालन नगरिदिन अनुरोध गर्दै आएको छ । लोडसेडिङ हुन नदिन बेलुका १२ सय मेगावाट बिजुली आवश्यक पर्ने प्राधिकरणको भनाइ छ । तर, आयोजनाको क्षमता अनुसार पूर्ण रुपमा सञ्चालन हुने हो भने ८ सय ४० मेगावाट बिजुली उत्पादन हुन्छ ।
आयोजना पूर्ण रुपमा चल्दा पनि तीन सय ६० मेगावाट बिजुली अपुग हुन्छ । तर, अहिले खोलामा पानीको अभाव भएका कारण आयोजना पूर्ण रुपमा चल्न सकेका छैनन्।सबैभन्दा कम ६ सय मेगावाट भन्दा थोरै बिजुली खपत रातिमा हुने गरेको छ ।
प्राधिकरणको पछिल्लो तथ्यांक अनुसार, भारतबाट तीन सय १४ मेगावाट बिजुली आयात हुन्छ । यसैगरी, नेपाल विद्युत प्राधिकरणले निर्माण गरेका आयोजनाबाट तीन सय ३६ मेगावाट, निजी क्षेत्रबाट निर्माण भएका आयोजनाबाट एक सय ९० मेगावाट बिजुली उत्पादन हुँदै आएको छ ।
अहिले बिजुलीको माग १२ सय मेगावाट छ । गत वर्ष यो बेला १३ सय मेगावाट बिजुलीको माग थियो । इन्भर्टरको प्रयोगमा कमी, चुहावट नियन्त्रण र किफायती प्रयोगमा ध्यान दिएका कारण बिजुलीको माग कम भएको प्राधिकरणको भनाइ छ ।
हिउँदमा खोलामा पानी कम हुने हुँदा आयोजनाबाट बिजुली उत्पादन पनि कम हुने गर्छ । एक सय ४४ मेगावाट क्षमताको कालीगण्डकी आयोजनाबाट अहिले ६० मेगावाट मात्र उत्पादन रहेको छ । यसैगरी, १२ मेगावाट क्षमताका आयोजनाले आठ मेगावाट मात्र बिजुली उत्पादन गरेका छन्। निजी क्षेत्रबाट निर्माण भएको एक आयोजनाको क्षमता १० मेगावाट भए पनि एक मेगावाट मात्र बिजुली उत्पादन हुँदै आएको छ । केही दिनयता हिउँ पग्लन थालेर खोलामा पानी बढेको हुँदा लोडसेडिङ घटाउन सहज भएको प्राधिकरणको भनाइ छ ।
प्राधिकरणले साँझ साढे ४ देखि राति साढे ८ बजेसम्म औद्योगिक क्षेत्रमा लोडसेडिङ गरेपछि विद्युत आपूर्ति गर्न सहज भएको छ । साँझको समयमा घरायसी प्रयोजनको लागि बिजुलीको माग अत्यधिक भएकोले यो समयमा उद्योग नचलाउन प्राधिकरणले सुझाप दिएका छन् ।
प्रकाशित मितिः २०७४ जेठ ११
वि.सं.२०७४ जेठ ११ बिहीवार १५:२६ मा प्रकाशित
