बिहान बिहान चिसो चिसो हावा अनि त्यो हावाले पाक्न लागेको धानमा बहेली खेलेको, अनि घर घर कमेरो र रातो माटोले सिङ्गारिएको घरहरु, ठाउँ ठाँउमा खसी डोहोर्यौउँदै हिँडेका मान्छेहरु अनि कहीँ कहीँ लिङे पिङ कहिँ डोरे पिङका वरिपरि हँसिला महिला, बालबालिका र युवा युवतिहरु झुम्मिएका, घर भित्र पहेँलो जमरा लटरम्म अनि आँगनिको छेउमा सयपत्री अनि मखमली ढक्कमक्क फुलेको, बगैंचामा लटरम्म अम्बा, सुन्तला साँच्चै यी सबै वातावरणले दशैं आएको संकेत गर्छ ।
नेपालीहरुको महान पर्व दशैं विभिन्न विशेषता बोकेको छ दशैंले । असत्य माथी सत्यको बिजय भएको कारणले नै दशैंलाई बिजया दशमी भनिएको हो ।
बच्चादेखि बुढासम्म दशैंमा रमाउने, खाने खेल्ने, दुःख सुख भेटघाट अनि आशिर्वाद लिने, यिनै विशेषता लिएर आउँछ प्रत्येक बर्ष बडा दशैं । बर्ष दिन देखि पारिबारिक सदस्यको आगमनको प्रतीक्षामा बसेका हुन्छ्न, उमेर समूह अनुसार आ आफ्नो भुमिका निभाएर मनाइन्छ दशैं । बच्चा बेलामा नयाँ लुगा लगाउने मामा घर जाने, पिङ खेल्ने, टीका लगाउने मात्र दशैं थियो तर उमेर अनुसार दशैं मनाउने तरिका पनि बद्लिँदै गयो । आखिर जे भने पनि दशैं दशैं नै हो । आमा बुवासंग अनि आफू भन्दा ठुला ब्यक्तीसंग टीका लगएर आशिर्वाद लिनुको आनन्द ! कुनै पनि नेपाली संसारको जुनै कुनामा भए पनि जति जति दशैं नजिकिन्छ उति उति उस्का अतीतका यादहरु बल्झिन थाल्द्छ । आफू जहाँ गयो यादहरु आफू सङै गैहल्छ । प्रबासमा बस्ने नेपालीको हकमा आफू जस्तो सुकै परिवेशमा प्रबासमा रहे पनि आफ्नो घर, गाउँ, परिबार सङ रहेर मनाएको दशैंले निकै पिरोल्ने गर्द्छ । हुनत प्रबासमा बस्ने नेपाली कहिले खुशी हुने हो र ! आफ्नो परिबेशले गर्दा देशको स्वाभिमान मुटु भरी बोकेर प्रबासमा भौतारिएको युवा ! अझ धेरै बेचैनी त हरेक चाडमा हुन्छ जति जति चाडबाड नजिकिन्छ उति उति पुराना याद, घर–गाउँको सम्झनाले हरेक प्रबासिलाई उथलपुथल बनाउँछ नै ।
प्रबासमा खोलिएको सामाजिक संस्थाले पनि सामान्यतया आफ्नो औपचारिकता पूरा गरेर नेपालीहरुलार्इ समेटेर दशैं मनाउने चलन छ यसले पनि प्रबासमा बस्नेहरुलार्इ घाउमा मलम लगाउने काम गरेको हुन्छ नै तर आफ्नो घर गाउँमा बिताएको जस्तो त पटक्कै हुँदैन । पहेंलो जमरा बुवा आमा लगयत मान्यजनको आशिर्वाद यो बिदेशी भुमिमा कहाँ पाउनु र ! समग्रमा दशैं असत्य माथी सत्यको बिजय अनि दुष्ट माथी सज्जनको बिजय हो । परिस्थिति र बाध्यताले जो जहाँ रहे पनि हरेक नेपालीलाई दशैंले खुशी र हर्षका वसन्त बहार लिएर आउन सकोस, देशमा राजनैतिक, आर्थिक, सामाजिक तिब्र बिकास भएर शान्ती सुरक्षाको महशुस हरेक नेपालीले गर्न सकुन, अनि युवाहरूले स्वदेशमा नै रोजगारीको अवसर प्राप्त गर्न सकुन, महँगी नियन्त्रण होस यही छ बिजया दशमीको शुभकामना !
कला पन्थ/युरोप
१६ असोज २०७३
वि.सं.२०७३ असोज १६ आइतवार ०९:१७ मा प्रकाशित
